Հուլիսի 29-ին ծնվել է աշխարհահռչակ ծովանկարիչ Հովհաննես Այվազովսկին։ Ժամանակակիցները նրան անվանել են «բարի հանճար»։
Վախճանվել է 1900 թվականին` անավարտ թողնելով «Թուրքական նավի պայթյունը» կտավը, որը սկսել էր նկարել հենց իր մահվան օրը։ Որպես ժառանգություն թողել է 6000 կտավ։ Ի դեպ, Այվազովսկու ծննդյան օրը նշում են ոչ միայն արվեստասերները, այլև նավաստիները և նավատորմի վետերանները։
Այվազովսկու մյուս՝ «Աննա Բուռնազյանի դիմանկարը» կտավի մշտական հասցեն Թեոդոսիայի պատկերասրահն է: Խոսքը Այվազովսկու երկրորդ կնոջ` Աննա Բուռնազյանի դիմանկարի մասին է: Ամեն անգամ այդ նկարը տեսնելիս, չգիտեմ՝ ինչու հուզվում եմ: Զարմանալի, մաքրամաքուր էներգետիկա ունեցող նկար է. հայուհու իսկական կատարելատիպ` գեղեցիկ, խելացի, նուրբ ու քնքուշ, խաղաղ ու ներդաշնակ…
Կտավում պատկերված գեղեցկուհին ինձ ստիպեց գնալ իր ետևից և ահա, թե ինչ պարզեցի։ Այվազովսկին նրան հանդիպել է, երբ արդեն 65 տարեկան էր, իսկ Աննան` ընդամենը 25: Տարիքային տարբերության 40 տարին խոչընդոտ չեղավ, որպեսզի նրանք միասին 18 տարի երջանիկ ու համերաշխ ապրեն։ Աննան ոչ միայն Այվազովսկու տան օջախի պահապանն էր, այլ նաև նրա առաջին օգնականն ու խորհրդատուն: Այվազովսկին պաշտում և փայփայում էր իր երիտասարդ կնոջը, այդ մեծ զգացմունքը ներշնչանքի նոր աղբյուր էր Այվազովսկու համար: Նամակներից մեկում Այվազովսկին կնոջն ուղղված այսպիսի խոսքեր ունի. «Հոգիս մշտապես պետք է առնչվի գեղեցկության հետ, որպեսզի հետո այդ ամենը կարողանամ վերարտադրել կտավներում: Ես սիրում եմ քեզ, և քո խորունկ աչքերում ինձ համար առկայծում է մի մեծ խորդհրդավոր աշխարհ, որն իրոք կախարդական ազդեցություն ունի ինձ վրա: Եվ եթե հանկարծ արվեստանոցի լռության մեջ ես չեմ կարողանում հիշել քո հայացքը, ապա նկարս խամրած է ստացվում»:
Ծովանկարիչը խոստովանում էր նաև․ «Աննան ինձ ավելի մոտեցրեց իմ ժողովրդին»: Երևի թե պատահական չէ նաև այն, որ հիմնականում իր կյանքի վերջին տարիներին է Այվազովսկին հայկական թեմաներով նկարներ ստեղծել․ «Արարատ լեռան հովիտը», «Նոյն իջնում է Արարատից», «Հայ մարտիկի երդումը Ավարայրի ճակատամարտից առաջ», «Հայ ժողովրդի մկրտությունը», «Բայրոնի այցը Մխիթարյանների Սուրբ Ղազար կղզի», «Խրիմյան Հայրիկը Էջմիածնի շրջակայքում» և այլ կտավներ։
1903 թ.ին Այվազովսկու այրին` Աննա Բուռնազյանը, մարմարե շիրմաքար է պատվիրել իտալացի քանդակագործ Լ. Բիոջոլիին: Թեոդոսիայի Սուրբ Սարգիս հայկական եկեղեցու բակում թաղված Այվազովսկու շիրմաքարին գրաբար փորագրված են պատմահայր Մովսես Խորենացու հետևյալ խոսքերը. «Մահկանացու ծնեալ անմահ զիւրն յիշատակ եթող»։
Աննա Բուռնազյանը մահացել է 1944 թվականի հուլիսին, 88 տարեկան հասակում, և թաղված է Թեոդոսիայի Սուրբ Սարգիս հայկական եկեղեցու բակում՝ Հովհաննես Այվազովսկու գերեզմանի կողքին։
Լուսանկարում` Հովհաննես Այվազովսկի «Աննա Բուռնազյանի դիմանկարը»
Նյութը պատրաստեց Նունե Մովսիսյանը