«Երերույքը…Ի՜նչ չէի տա՝ իրականացված տեսնելու այդ երազը. Երերույքը, այդ չքնաղ բազիլիկը այնպես, ինչպես կա հիմա, վերցնել, բերել մայրաքաղաք ու առանց մի քար ավելացնելու՝ դնել Հանրապետության հրապարակի կենտրոնում…»:

Երերույքը համարվում է Հայաստանի հնագույն և ամենաարժեքավոր կառույցներից մեկը: Երերույքի տաճարը կամ Երերույքի Սուրբ Կարապետ վկայարանը վաղ շրջանի` 4-5-րդ դարերի շինություն է, որն իր մեջ ունի անտիկ քրիստոնեական ճարտարապետության տարրեր: Տաճարը գտնվում է Շիրակի մարզի Անիպեմզա գյուղի մոտ:

Ըստ ժողովրդական ստուգաբանության` անվանումն առաջացել է 6 սյուների ճարտարապետական լուծումից, որի շնորհիվ հեռվից դիտողին թվում է, թե տաճարը երերում է: Հարավային պատին, արևելյան կողմում հունարեն փորագրված է 2-րդ սաղմոսի 5-րդ երգի 2-րդ մասը.«Սրբությունը վայել է քո տանը, Տեր, երկար օրեր»:

1908-ին Ն.Մառը պեղել է տաճարի ներսը, 1948-ին ամրացվել են տաճարի պատերը:

2010-2011-ին Երերույքում աշխատել են Շիրակի Երկրագիտական թանգարանի և Ֆրանսիայից՝ Պրովանսի համալսարանին կից գործող «Միջերկրականի շուրջ գտնվող երկրների միջնադարյան հնագիտության լաբորատորիայի» մասնագետները: Կատարված պեղումների ժամանակ տարածքում հայտնաբերվել են բազմաթիվ նորածինների թաղումներ:Նորածինների գերեզմանների մեծ քանակը ենթադրել է տալիս, որ այն կապված է հավանաբար ինչ–որ աղետի հետ: Պրովանսի համալսարանի հայագիտության դասախոս, հնագետ Պատրի Տոնապետյանը, 2011-ի պեղումներից հետո կարծիք է հայտնել, որ դա կապ է ունեցել եկեղեցու բնույթի հետ. Երերույքի տաճարը նվիրված է եղել սուրբ Հովհաննես Մկրտչին, որը շատ սիրված է եղել Հայաստանում: Լինելով Հիսուսի մկրտիչը՝ գուցե մարդկանց պատկերացման մեջ թույլ է տվել այստեղ թաղել նորածին երեխաներին, ովքեր դեռ մկրտված չեն եղել: Ամենայն հավանականությամբ՝ այս թաղումները կատարվել են 5-6-րդ դարերում:

Երերույքի տաճարը զգալի տուժել է 1988-ի ավերիչ երկրաշարժից, այժմ վթարային վիճակում է: