Ես սիրում եմ մերձավորիս, բայց չեմ ատում օտարին,
Օտարն էլ ինձ նման մարդ է, ցանկանում եմ իր բարին։ Ջիվանի
Աշուղ Ջիվանի (Սերովբե (Սերոբ) Ստեփանի Բենկոյան (Լևոնյան) ծնվել է 1846 թ մարտի 5-ին, Ջավախքի Կարզախ կամ Կարծախ գյուղում: Ջիվանիկ` փաղաքշաբար այսպես է կոչել իր կրտսեր որդուն հայրը: Հետագայում տուրք տալով հոր հիշատակին` որդին պահում է անունը` հանելով վերջին կ-ն:
Ջիվանու ստեղծագործություններից մեր օրերն է հասել մոտ 800 երգ։ Մինչ Ջիվանին` հայ աշուղները մեծամասամբ ստեղծագործել են օտար լեզուներով: Ջիվանին բնորոշվում է որպես «հայ աշուղական արվեստի Մաշտոց». Ջիվանիով է հայացել հայ աշուղական արվեստը: Ջիվանու ջանքերով է բացվել առաջին աշուղական արվեստի դպրոցը: Աշուղի երկրորդ պատվավոր բնորոշումն է «հայ աշուղական երգարվեստի Կոմիտաս». աշուղական ստեղծագործությունները Ջիվանիով մաքրվել են արևելյան ելևէջներից:
Հայտնի է, որ նրա ստեղծագործություններից մեծապես օգտվել են Կոմիտասը, Եկմալյանը, Կարա-Մուրզան:
«Որպես բնական խելքի, լայն մտահորիզոնի, խոր տրամաբանության և նուրբ ընկալումների տեր երգիչ-բանաստեղծ, նա
քաջածանոթ է եղել մեր ժողովրդի ավանդական և գրավոր պատմությանը, գրականությանը, մեր անցյալի կուլտուրային, լավ է իմացել հայկական ու հունական դիցաբանությունը, տեղյակ է եղել հունա-հռոմեական դասական գրականության անմահ հուշարձաններին, տիրապետել է աշուղական չափածո խոսքի կառուցման ձևերին ու կանոններին, ազատորեն օգտվել է մեր հին` գրաբար լեզվի և նոր-նոր արմատավորվող արևելահայ զինարանից և այդ բոլորը հմտորեն օգատործել իր ստեղծագործությունների մեջ: Ջիվանին քաջածանոթ է եղել և ստեղծագործել է աշուղական տաղաչափության արվեստի բոլոր օրենքներով ու չափերով»:
Ինքնակենսագրական տարաբնույթ տեղեկություններով հարուստ է աշուղի «Ճանապարհորդական տպավորություններ» խորագրով ստեղծագործությունը, որը գրել է 1900–1902 թթ. ընթացքում: Ջիվանին պահել է օրագիր, որում օր առ օր գրանցել է տեղի ունեցած արժանահիշատակ դեպքերը, ներկայացրել այն բնակավայրերը, որտեղ երգել է տեղի ժողովրդի, այդ թվում` հայերի վիճակը, կենցաղը, սովորությունները և այլն:
Ջիվանիի հետ ընկերական հարաբերությունների մեջ են եղել Թումանյանը և Իսահակյանը:
Գոյությունս գաղափարիդ վնաս չէ:
Դու քաղաքացի ես, ես գեղականցի,
Իմ բանջարը քո հանճարին վնաս չէ, վնաս չէ:
Ինչու՞ ես նեղանում ինձնից մարդ ընկեր,
Ես եզներ եմ լծում, դու նժույգ ձիեր,
Սայլապանս կառապանիդ վնաս չէ, վնաս չէ:
Դու միամիտ եղիր, գնա քո բանին,
Նա չի կարող հասնել այն աստիճանին,
http://javakhkmedia.com/%D5%A5%D5%BD-%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%BD-%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D5%B4-%D5%B8%D6%80-%D5%AB%D5%B4-%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4-%D5%A1%D5%BA%D5%A1/
НравитсяНравится