Սեպտեմբերի 26-ին ծնվել է Կոմիտասը:

Կոմիտասը Երևանում մեծ ընդունելության արժանացավ: Ինչպես վկայել են ժամանակակիցները, Կոմիտասի երևանյան համերգին դահլիճը լեփ-լեցուն էր: Այստեղ է հավաքված եղել քաղաքի հասարակության ողջ սերուցքը՝ Երևանի քաղաքագլուխ Հովհաննես Մելիք-Աղամալյանի և քաղաքային դումայի պատգամավորների գլխավորությամբ:

Համերգից առաջ Կոմիտասը, ինչպես միշտ, հայ ազգային երաժշտությանը նվիրված բովանդակալից դասախոսություն է կարդացել: Երեք բաժնից բաղկացած համերգի ընթացքում Գևորգյան ճեմարանի 80 հոգանոց քառաձայն երգչախումբը կատարել է Կոմիտասի մշակած 30 ստեղծագործություն:

Համերգի ընթացքում Կոմիտասի երգչախմբի ամեն մի կատարում ընդունվում էր մեծ ոգևորությամբ, հիացմունքով ու բուռն ծափահարություններով, իսկ որոշ երգեր երգչախումբը դահլիճի պահանջով կատարել է երկու-երեք անգամ: Կոմիտասի երևանցի երկրպագուների մեծ բազմություն է հավաքված եղել նաև դրսում՝ դահլիճից դուրս: Համերգի վերջում Կոմիտասը հանդես է եկել իր հանրահայտ «Անտունի» երգի հուզիչ ու անկրկնելի կատարմամբ:

Տեղեկությունը և լուսանկարը՝  Ռուբեն Շուխյանի ֆեյսբուքյան էջից

Լուսանկարում՝ Երևանում կայացած Կոմիտաս վարդապետի համերգի բացառիկ ազդագիրը։ Պահվում է Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանում

Կոմիտասն ինչպիսին եղել է

«Իսկ ինչպե՞ս էր ընտրել Կոմիտասն իր 300 հոգանոց նվիրյալներին։ Այս մասին բավականին հիշողություններ են թողել նրա սաներից մի քանիսը։ Նրանք նախ հիացմունքով են խոսում իրենց ուսուցչի վարքագծի, պահվածքի, շարժուձևի մասին և զարմացած են նրա արտակարգ լսողության վրա, թե մեկ ֆա նոտայի արտասանության միջոցով նա ինչպես էր ճանաչում՝ ում որտեղացի լինելը։ Ահա թե ինչ է գրում Կեդրոնական վարժարանի սաներից մեկը՝ Վարդան Պետոյանը, որին բախտ է վիճակվել լինել՝ Կոմիտասի սաներից մեկը. «… Նա մի փոքրիկ հարված տվեց ձեռքին բռնած կամերտոնին և տանելով իր ականջին մոտիկ՝ ֆա ձայնը հանեց ու ամֆիթատրոնի առաջին նստարանի ծայրին նստող ուսանողից սկսեց փորձել մեր ձայները։ Երբեք չեմ մոռանա այդ ֆա-ն, որով Կոմիտասը հերթով և առանձին-առանձին բոլորիս արտասանել էր տալիս, բոլորս աշխատում էինք մեր լսողությունը ենթարկելու պահանջին… Առաջին ուսանողի ֆա-ն երկու անգամ լսեցի և «տրապիզոնցու լաճ ես» ասաց։ Իրոք, այդ ուսանողը Տրապիզոնից էր… Երկրորդ ուսանողն էր ֆա-ն հնչեցնում և նրա մի ֆա-ից հետո Կոմիտասը նրան «տղա՛, վանեցի՞ ես» ասաց ուրախանալով։ Մենք բոլորս զարմանքից հետզհետե շշմում էինք, ու երրորդ, չորրորդ և հետագա ֆա արտասանողներին որտեղացի լինելն ինքն էր ասում և ոչ ոքից չէր հարցնում։ … Կոմիտասը մեծանում, խորհրդավոր էր դառնում մեր աչքերի առջև իր՝ ձայների զարմանալի ճանաչողությամբ, ձայնի հետ օջախն ու ծննդավայրը ճանաչելով… Ես հազիվ առաջին ֆա-ն էի արտասանել, «ա՜, դու ծռերից ես, — ասավ, — ծուռ սասունցի»։
Կոմիտասի գերազանց լսողության մասին իր սաներից մեկ ուրիշը՝ դաշնակահարուհի և նկարչուհի Աղավնի Մեսրոպյանը, գրում է. «… Զարմանքներս մեծ եղավ, երբ տեսանք, որ առանց երբեք երգել տալու որոշեց անոնց ձայնի տեսակները… մեծ եղավ ներկաներու զարմանքը, երբ որևէ նոտայի մը կրկնութենեն վերջ, Կոմիտաս հասկըցավ անոնց՝ Տաճկահայաստանի որ գավառեն ըլալնին։ Ավելի մեծ եղավ զարմանքնիս, երբ տեսանք, որ ամեն մի գավառացիի հետ Կոմիտաս սկսավ ազատորեն խոսիլ անոր հատուկ գավառաբարբառով»։ «Այդ օրը Կոմիտաս մշեցի մըն էր այնքան հարազատ, որքան բիթլիսցի մը, վանեցի մը, սասունցի մը և կամ այլ գավառցի մը…», — գրում է Ա. Մեսրոպյանը»։

Աղբյուր`  Խաչիկ Դադիկյան «Կոմիտասն ինչպիսին եղել է» գիրք

Կարող եք ծանոթանալ նաև «Կոմիտաս» կայքէջին