Հունվարի 24-ին ծնվել է Պարույր Սևակը:
«Հիշի՛ր, որ դու չե՜ս վերջանում,
Որ դու պիտի վերսկսվես թեկուզ վա՛ղը»:
Հայտարարում եմ
Օդում լավ ձե՞ռք է մնացել կախված՝
սիրո՛վ կսեղմեմ.
Անարատ սի՞րտ է զուր տեղը դաղված՝
ցա՛վը կմեղմեմ.
Սրբատաշ քա՞ր է լուռ ընկած գետին՝
կդնեմ պատի՛ն.
Թե հալոցք է պետք՝ սառույց էլ լինեմ՝
կդառնամ կաթիլ.
Թե թանաք է պետք փրկարար գործին՝
Ի՜նչ թանաք, կտամ արյո՛ւնըս անգամ,
Թե նոր զոհ է պետք ընդհանուր գործին՝
Այդ ո՞ւմ եք փնտրում, ես արդեն հո կամ:
Նաև ասում եմ.
Գերադասում եմ կրակից հեռու մի փոքր մրսել,
Քան այրվել նրա մոտիկությունից.
Եվ հրաժարվել հյուրասիրվելու սուր ցանկությունից,
Քան դժվարությամբ կերածս մարսել…
Հայտարարում եմ.
Միայն ընդհանուր հայտարարում են
Ճշտվում — ճշգրտվում տրված թվերը,
Թռիչքի մեջ են փորձվում թևերը,
Մարմնի ձևերը՝
լոկ մերկանալիս,
Անգին նվերը՝
լոկ ստանալիս,
Լոկ ճուտ հանելիս՝
Թռչունի առողջ կամ լակ ձվերը
Թռչուններն իրենք՝
Երբ սկսվում է նրանց չվելը…
Հայտարարում եմ.
Չե՜մ պրծնի երբեք կնոջ նազանքից,
Իսկ նազուտուզից հոգնել եմ վաղուց…
Չե՜մ ելնի երբեք խորունկ ակոսից,
Խորամանկ փոսից զզվել եմ վաղուց….
Չե՜մ հոգնի երբեք մարմնի մարզանքից,
Մտքի մարզանքից հոգնել եմ վաղուց…
Հայտարարում եմ.
Իմ փորձված մետրը երբեք չեմ փոխի
անորոշ թիզով,
Փորձված բանջարն իսկ երբեք չեմ փոխի
անծանոթ մսով:
Միջնադար ընկնեմ,
Թե բռնակալ է իմ շահնշահը՝
չեմ դառնա վեզիր,
Ես նրա համար ոչ թե շքեղ գորգ —
Չեմ դառնա անգամ և մաշված խսի՜ր…
Ապագա ընկնեմ՝
Եթե հանդիպեմ գայլ ու աղվեսի,
տուզի և տզի,
Գործուղում կառնեմ, կվերադառնամ
Քսաներորդի այս ծանոթ կեսին…
Հայտարարում եմ, օ ո՜չ, խնդրում եմ.
-Գործուղում տվեք ապագա գնամ…
Կարծում եմ
Ես կարծում եմ. երբ խոր վերքից
Մարդ ժպտում է համառությամբ,
Այդ ժպիտը վերջ ի վերջո
Փոխարկվում է ծամածռության…
Ես կարծում եմ. երբ որ ջուրը
Վարարում է, ելնում ափից,
Թույլտըվություն չի վերցընում
Իրեն հսկող նեղ քարափից…
Ես կարծում եմ. պաղն ավելի
Լավ ես զգում ամռան շոգին,
Դողն ավելի լավ ես զգում
Ձմռան բքին…
Հողն ավելի լավ ես զգում
Այն ժամանակ,
Երբ նա հանկարծ տատանվում է
Քո ոտքի տակ…
Խոստովանում եմ
Ես հոգնել եմ մանրաքանդակ պաղ խոսքերից:
Լավ է լինել հմուտ դարբին, քան ոսկերիչ…
Գովերգում եմ
Գովերգում եմ այն խարույկը, որ բնա՜վ չի մտահոգվում,
թե իր մահն է իր իսկ բոցը:
Գովերգում եմ ես այն մորը,
որը
ծնում և չի հոգում,
Թե ո՞ւր պիտի տեղավորի առանց այն էլ նեղ սենյակում
նորածընի օրորոցը:
Գովերգում եմ ես այն օրը,
որը
գալիս
ու տալիս է,
Ինչ երազել-տենչացել են ձիգ տարիներ:
Գովերգում եմ ես այն նորը,
որը
ոչ ոք չի հորինել…
Գովերգում եմ ես այն լավը,
Որ մեռնում է նրա մասին չցավելուց,
Եվ այն ցավը,
Որ ծնվում է շատ սիրելուց.
Եվ այն սերը, որ ո՛չ կույր է,
Ո՛չ էլ՝ դիտմամբ՝ ակնոցավոր.
Գովերգում եմ և այն լուսե գաղափարը,
Որ չի դառնում նեղ կաղապար.
Այն կասկածը, որ ծնվում է հեգնող ցավով,
Հետո դառնում մի անկասկած ճշմարտություն
Ու բաց անում նոր ճանապարհ…
Գովերգում եմ այն երա՛շտը, որ մղում է ջրանցք շինել,
Այն ջրա՛նցքը, որ չի շինվում արյան գնով,
Այն արյո՛ւնը, որ թափվելիս զուր չի թափվում,
Այն թափվե՛լը, որ վերստին հավաքվելու հնար ունի,
Այն հնա՛րը, որ չի խաբում,
Այն խաբե՛լը, որ մղում է չեղած ճիշտը որոնելու,
Որոնո՛ւմը, որ ի վերջո չի հասցընում մոլորումի,
Մոլորո՛ւմը, որ ակամա վերջանում է մի նոր գյուտով…
…Եվ, վերջապե՛ս, գովերգում եմ գովերգումը:
Թող բա՜ն լինի գովերգելու…
Զարմանում եմ
Ես, ճիշտն ասած, զարմանում եմ շա՜տ բաներից,
Քիչ լավի հետ՝ ամեն տեսակ վա՜տ բաներից,
Բայց ուզում եմ միայն մեկով բավարարվել՝
Ա՛յն հոգնատանջ ճամփորդի պես այսօր վարվել,
Որ հոգնելով ճամփաներից՝
Ջարդ ու փշուր կանգ է առնում
Եվ չի նայում առաջ, վար-վեր
Ու հայացքով ետ չի դառնում —
Հոգնածորեն նայում է նա աննպատակ
Եվ ա՛յն տեսնում, ինչ ընկած է ոտքերի տակ:
Ու ես հիմա,
Որ անհարմար
Վատ բաների թավ անտառում ճամփորդելուց
Ջարդված-հոգնած՝
Հանգըստանում-թարմանում եմ,
Նրա պես էլ ակամայից ու ծուլորեն զարմանում եմ,
Որ — թռչնի պես — ճիշտ խոսքից է մարդը խրտնում,
Եվ ոչ երբեք սուտ խոստումի կրակոցից.
Լուսնի նման՝ արևից է նա սփրթնում
Եվ շիկնում է հրախաղի սառը բոցից…
Իսկ դուք՝ ինչպե՞ս:
Դո՞ւք էլ՝ ինձ պես:
Է՜հ, երևի, ինձ վրա եք դուք զարմանում…
Աղբյուր՝ Պարույր Սևակ, «Մարդը ափի մեջ»
Կարող եք ծանոթանալ նաև՝ Պարույր Սևակ, «Ազգային սնապարծություն և ազգային արժանապատվություն»
Уведомление: Ծիսական օրացույց | Հայկական կակաչ (Papaver Armeniacum)
Уведомление: Պարույր Սևակ «Սուրբ Գիրքը»` Ամենամատյան | Հայկական կակաչ (Papaver Armeniacum)
Уведомление: Պարույր Սևակ «Սուրբ Գիրքը` Ամենամատյան» | Հայկական կակաչ (Papaver Armeniacum)