Գեղարվեստը կրթահամալիրում. համերգ-ցուցադրություն Էջմիածնում

Գևորգյան հոգևոր ճեմարանը (աստվածաբանական համալսարան) Հայաստանում հիմնված և մինչ օրս գործող ամենահին բարձրագույն ուսումնական հաստատությունն է։

Հիմնադրվել է 1874 թվականին, Վաղարշապատ քաղաքի Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Տաճարի հարևանությամբ։

Գևորգյան ճեմարանը մեծապես նպաստել է հայ մշակույթի և գիտության զարգացմանը. հայագիտության ու բանասիրության ոլորտներում կատարվել են գիտահետազոտական աշխատանքներ, ուսումնասիրվել են Էջմիածնի մատենադարանի ձեռագրերը:

Այստեղ են մշակվել հայկական դպրոցների ծրագրերը, կազմվել դասագրքեր ու ձեռնարկներ, գրվել պատմագիտական, բանասիրական, մանկավարժական ու աստվածաբանական բնույթի բազում երկեր, որոնցից շատերը հայագիտության մնայուն արժեքներ են։

Ճեմարանը պահվել է Էջմիածնի վանքի եկամուտների և հայ բարերարների նվիրատվություններով: Հայկական դպրոցների ուսուցչական կազմը հիմնականում համալրվել է ճեմարանի շրջանավարտներով։

Գևորգյան հոգևոր ճեմարանն են ավարտել՝ Մանուկ Աբեղյանը, Նիկողայոս Ադոնցը, Ավետիս Ահարոնյանը, Կոմիտաս վարդապետը, Լևոն Շանթը, Նիկոլ Աղբալյանը, Հրաչյա Աճառյանը, Ակսել Բակունցը, Դերենիկ Դեմիրճյանը, Մակար Եկմալյանը, Ավետիք Իսահակյանը և այլ նշանավոր անձինք:

2001-2002 թթ. ուս. տարում Գևորգյան հոգևոր ճեմարանը ստացավ բարձրագույն կրոնական հաստատության կարգավիճակ։ ՀՀ Կրթության և Գիտության նախարարությունը Գևորգյան հոգևոր ճեմարանին շնորհեց Աստվածաբանական համալսարանի կարգավիճակ։

Այսօր Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի տեսուչն է Գարեգին վարդապետ Համբարձումյանը: Սաների թիվը՝  շուրջ 300: Դասավանդվում են ընդհանուր հումանիտար և աստվածաբանական առարկաներ: Ուսման տևողությունը 6 տարի է:

Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի, Վեհարանի եւ Գանձատան գրադարաններում (ճարտարապետ՝ Արտակ Ղուլյան) պահվում է հայագիտական եւ աստվածաբանական շուրջ 80 հազար կտոր գրականություն, նաև՝  3 հազար ձեռագիր:

«Հրաչ և Սյուզան Թուֆայան» հայորդաց տունը բացվել է 2007 թ. օգոստոսին:  2003-ի հունիսից Մայր աթոռի հովանու ներքո գործող կրթական այս հաստատությունը մինչ այդ եղել է քաղաքային Պիոներ-պալատ, ապա վերածվել Մանկապատանեկան ստեղծագործական կենտրոնի:

Հրաչ և Սյուզան Թուֆայանների նվիրատվությամբ շենքն ամբողջապես հիմնանորոգվեց ու արդիական տեսք ստացավ: Երեխաների ստեղծագործական ունակությունները զարգացնելուն և գեղագիտական գործունեությանը զուգահեռ պատշաճ տեղ է հատկացվում նրանց հոգևոր դաստիարակությանը:

Աղբյուրը՝   Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի պաշտոնական կայք,  Հայկական Հանրագիտարան, Վիքիպեդիա

Ավելին իմանալու համար կարող եք դիտել «Շողակաթ» հեռուստաընկերության պատրաստած «Գևորգյան հոգևոր ճեմարան» փաստավավերագրական ֆիլմը

Գևորգյան Հոգևոր Ճեմարան- նախագծումը և կառուցումը տևել է 1869-1874 թթ, ճարտարապետ Հարություն Աբգարյան (հրավիրյալ ճարտարապետ Կ. Պոլսից):

Հին Վեհարան-1738-1741 թթ Ղազար Ջուղայեցի kաթողիկոսի նախաձեռնությամբ, երբ կաթողիկոսարանը տեղափոխվում է Նոր Վեհարան /կառուցվել է 1910 թ ճարտ. Պողոս Զոհրաբյան, մեկենաս՝ Ալեքսանդր Մանթաշյան, վերափոխվում է կաթողիկոսների թանգարանի ճարտարապետ Ա. Գալիկյանի նախագծով:
Նոր Վեհարան -կառուցվել է 1910 թ ճարտ. Պողոս Զոհրաբյան, մեկենաս Ալեքսանդր Մանթաշյան, հետագա տարիների նորոգման ու բարեզարդման աշխատանքներին իրենց մասնակցությունն են ունեցել ճարտ. Ա. Գալիկյանը, Ռ. Իսրաելյանը, Բ. Արզումանյանը; այժմյան նորոգումների հեղինակներն են ճարտ. Հրաչյա Պաղասյանը և Աշոտ Արշակյանը:
՛՛Ալեք և Մարի Մանուկյան՛՛ Գաձատուն- բացումը 1982 թ. ճարտարապետ Բաղդասար Արզումանյան:
՛՛Ալեք և Մարի Մանուկյան՛՛ Մահարձան-գտնվում է Նոր Վեհարանի հվ-արլ կողմում: կառուցվել է 2007թ, մեկենաս Մանուկյան ընտանիքը, ճարտ. Արտակ Ղուլյան:
՛՛Հրաչ և Սյուզան Թուֆայան՛՛ Հայորդյաց տուն -կառուցվել է որպես Պիոներ պալատ 1971-1979թթ, ճարտ. Երվանդ Մելիքյան: 2007 թ. Գարեգին Բ կաթողիկոսի նախաձեռնությամբ վերափոխվել է ՛՛Հրաչ և Սյուզան Թուֆայան՛՛ Հայորդյաց տան, նորոգման նախագծի ճարտ. Մարիամ Մովսեսյան:

Հղում.՝  ՍՈՒՐԲ ԷՋՄԻԱԾԻՆ
ԹԱՆԳԱՐԱՆ ԲԱՑ ԵՐԿՆՔԻ ՏԱԿ
/Պատկերազարդ ուղեցույց/
Հրատարակչության պատրաստեց՝
Տ. Արարատ քահանա Պողոսյանը
Էջմիածին 2015 թ.

Աղբյուրը՝  Մարիամ Մովսեսյան, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի ՃՇ բաժնի ճարտարապետ