Դեկտեմբերի 24-ին ծնվել է Լևոն Ներսիսյանը. գրականագետ, դերասան, «Հայֆիլմ» կինոստուդիայի ավագ խմբագիր, Արվեստի ինստիտուտի գիտաշխատող, ԵՊՀ-ի ավագ դասախոս, ուսանողների բազմաթիվ սերունդների կուռք:
«Աշխատանք ունեի, տուն ունեի, ամեն ինչ թողեցի եկա: Ասացի՝ ես խարիսխ եմ: Նավապետը կարող է փոխվել, նավաստիները կարող են ընկղմվել ծովի մեջ, մկները կարող են փախչել նավից, բայց նավը պետք է կանգուն մնա: Կանգուն մնալու համար պետք է, որ նա խարիսխ ունենա: Ոչինչ, որ ես ժանգոտած խարիսխ եմ, ես եկել եմ այստեղ ասելու համար՝ ոչ մի տեղ չեմ գնա, ոչ մի բնակարաններով, աշխատանքներով, սորբոններով ինձ գայթակղել հնարավոր չէ, քանի որ ես Հայաստանում եմ, նավը դեռ ընկղմված չէ….. Ես խարիսխ եմ»: Լևոն Ներսիսյան
Ինքնատիպ մտավորական, զարմանալի խորը մարդ, գրական բարձր ճաշակի տեր, բարձրահասակ, բեմական ու արտիստիկ՝ հորից ժառանգած խոսուն աչքերով ու արծվենի հայացքով:
Անթերի բանավոր խոսքի վարպետ Լևոն Ներսիսյանը գերել գիտեր ուսանող-հանդիսատեսին: Նրա գրականության մատուցման ձևն ու կերպը անկրկնելի էր ու ուրիշ, շա՜տ ուրիշ…
Մեկը, ում երբեք չեն մոռանում: Ու գիտեք՝ ինչո՞ւ: Որովհետև հանդիպումն այդ Մարդու միջոցով արվեստի հետ հաղորդակցվելու, գեղեցիկի հետ շփվելու, ազատության շունչը զգալու զարմանահրաշ ու կախարդական աշխարհ է բացում քո առաջ:
Մեկը, ով ամենից առաջ և ամենավերջում էսթետ էր: Ու միայն ու միշտ այդպիսին:
Նրան դուր գալու մի միջոց կար միայն՝ բնականություն: Դժվարությամբ էր դիմանում իրենց «խելացի» համարողներին, ովքեր միտումնավոր կերպով փորձում էին տպավորություն գործել: Նա նայում էր, քթի տակ քրթմնջում ու, որպես կանոն, նման մի բան ասում.
-Շատ ավելի ճիշտ կլիներ, եթե այդքան պարապելու փոխարեն եղունգներիդ ներկը թարմացնեիր:
Դա նշանակում էր, որ քննությունն ավարտված էր:
Ասել է թե՝ բարձր գնահատակա՞ն ես ուզում, նշանակել եմ, վերցրու ստուգման գրքույկն ու բարի եղիր, թող լսարանը: Թող նրանց, ում համար գրականությունն ամեն ինչ է՝ առաջին հերթին զգացողություն ու մտածելակերպ, ապրելու ձև ու ճաշակ, հագուկապ ու գույն, կյանքի համուհոտ…
Լևոն Ներսիսյան երևույթը ինքնին մշակույթ էր ու գերող-տանող գրականություն: Մշակույթի ու գրականության նման էր՝ ոգեղեն ու ազատ…
Նունե Մովսիսյան
Հ.Գ. Երևանի Մաշտոցի պողոտայի 39 տան պատին փակցված հուշատախտակին գրված է. «Այստեղ ապրել է ոգու և ազատության ասպետ Լևոն Հրաչյայի Ներսիսյանը»:
Հատված Լևոն Ներսիսյանի դասախոսությունից. Անտիգոնե
Տեսանյութը՝ Հարություն Հարությունյանի ֆեյսբուքյան էջից
Լևոն Ներսիսյանի դասախոսություններից
Եթե մենք խոսում ենք տարբեր բաներ, ապա լռում ենք միևնույն բանը: Վարդը, որ խտանում է ինքն իր ներսում, մնալով հայացքի կարոտ, պարգեւում է քեզ իր բույրը, որ արդեն և իրենն է և իրենը չէ, բոլոր նրանցը, ով տեր է կանգնում նաև նրանց, ով տեր չի կանգնում: Նա չի դատում: Գուցե տե՞ր կանգնես: Սա ամենակատարյալն է: Սա ինքը` բնությունն է: Իսկ բոլոր նրանք, ովքեր անհաղորդ են այդ գողտրիկ հոծությանը և բացվող թերթիկներին, տեսնում են միմիայն փշերը: Եվ դա էլ արդեն վարդի փշեպսակն է:
Ոչ մի ծաղիկ քեզ չի պարտադրում իր բույրը և չի ասում` արբի, բայց նա քեզ մշտապես տալիս է դրա հնարավորությունը: Եվ կորստյան ու երանության այս խառնարանում պիտի լողաս առանց լողալ սովորելու: Պիտի ապրես և ոչ թե պատրաստվես ապրելու, և ոչ թե շունչդ պահես ու սուզվես հորձանուտը: Լեռան սրտից խփում է ցայտաղբյուրը, լեռը թեթև շունչ է քաշում, այդ քչքչոցն իր հոգու խորքից է գալիս և ուրեմն ժայթքեց: Ամենաներսն` ամենադրսում:
Ամենաներսն ինքն իր ներսում չի տեղավորվում, մի օր պիտի ժայթքի, երբեք ու երբեք չդատելով նրանց, ովքեր չեն ժայթքում: Ծանր է, ծանր է, ծանր է…
Բույրը տեղ չի հասնում: Այս անվերջանալի ճանապարհը քեզանից դեպի քեզ, ներսից դեպի ներս: Գուցե ժայթքե՞ս: Եվ այդժամ արդեն քո աչքերը միայն քո աչքերը չեն, միայն քո սիրտը չէ, քո հոգին աներևույթ աղավնի է` քնած մանկան ժպիտի մեջ թևածող, դու վարդի բույր ես, որ չի դատում, դու այն ամենն ես, ինչ որ տեսնում ես, դու ցավն ես, որ ձիարձակ արշավում է կապույտ դաշտում և վաղորդյան ցողը, որն արևածագին իջնում է ապաշխարանքի նման:
Շատ ավելի հեշտ է տառապանքը որպես թիկնոց կամ բեռ կրելը, կամ անհաճո հուշի նման թոթափելը, քան լինել նրա կորիզը Կենաց ծառի ճյուղերից մեկից կախ, որի շուրջ խտանում է հյութը և կեղևը պրկվում, պրկվում ու չի պատռվում, կամ ճեղքվում ու դուրս է թռչում` հոգոցի նման, լաց ու ծիծաղի նման, կսկիծի նման, երանության նման, աննման…
Ծաղկի թերթիկները խտացել ու փակվել են` տե՛ս, և նա ինքնամփոփ ու խոնարհ, ըմպում է թանձր մութը` հայեցողի նման: Նա ինքնամփոփ է, սակայն ո՛չ փակ: Ահա, տե՛ս թերթիկները բացվեցին, և նա բաց է լույսի ներքո, ինչպես մանկան աչքը` ներհուն ու խաղացկուն: Ոչ ոք չի կարող համրել վարդի թերթիկները, ոչ ոք չի կարող ասել, ա՛յ հիմա բաց է, ա՛յ հիմա` փակ, ոչ ոք չի կարող տեսնել ծառի աճը ներսից, ոչ ոք չի կարող ասել, թե ճնճղուկը կտցելիս ինչ է թողնում և ինչ է տանում…
Վարդան ֆերեշեթյան
Չեմ ուզում կորցնել մեր այս զրույցները, մեր այս կում-կում ծարավը հագեցնելու պահանջը. Շնորհակալ եմ, Նուն ջան:..
НравитсяНравится
Ես էլ եմ շնորհակալ, սիրելի Մարգարիտ:
НравитсяНравится